สรณะ - พจนานุกรมแปล ไทย-ไทย ราชบัณฑิตยสถาน -

สรณะ ไม่ เอา สิง อี น เป็น สรณะ มี ธรรม เป็น ว่า เธอ ทั้งหลาย อย่า เป็น บุรุษ คน สุดท้าย แปล พระ ไตรปิฎก อานนท์! ในกาลบัดนีก็ดี ในกาลล่วง

สรณะ หมายถึง บุคคลหรือสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ที่สามารถจะเป็นหลักสำหรับเหนี่ยวรั้งไว้ มิให้เคว้งคว้างเป็นที่พึ่งพิงอาศัย เป็นที่ให้ความอุ่นใจ แม้เพียงแค่ระลึกถึงก็จะทำให้สบายใจ เกิดความอบอุ่นได้

ว่านพญาลิ้นงู สรณะนั้น แม้ทั่วไปจะแปลว่า “ที่พึ่ง” แต่ที่จริงมีความหมายเป็นพิเศษ สำหรับผู้นับถือศาสนา สรณะ หมายถึง พระรัตนตรัย คือ พระพุทธเจ้า พระธรรม พระสงฆ์ เท่านั้น ไม่ได้หมายถึงที่พึ่งอื่น แม้

อนาคิน แปลว่า ธรรมชาติใดย่อมหลุดพ้นธรรมชาตินั้นเรียกว่า นิสฺสรณ ธรรมชาติใด ย่อมออกจากวัฏฏทุกข์ ธรรมชาตินั้นเรียก นิสฺสรณ นิพพาน คือ ธรรมชาติ ที่ออกจากทุกข์ ไม่อยู่ในวัฏฏทุกข์ อปริยาปันนธรรม คุณ